پوشاک

انسان در طول تاریخ، همواره به دنبال تهیه پوشاک مناسب بوده است. پوشاک افزون بر پوشش بدن، در تمدن بشری نقش بزرگی داشته است آنچنان كه نوع پوشاک در هر قوم، توانایی و مهارت دستی، هنر، تصویرگری، دانش، فناوری و نیز آداب و رسوم آن نشان دهنده قوم است. پوشاک، بدن را در برابر عوامل محیطی گوناگون مانند سرما و گرما، نور خورشید، باران، تگرگ، گزند حشرات و... نیز محافظت می كند. برای مثال كلاه لبه دار، سر و صورت را در برابر تابش نور خورشید و آفتاب سوختگی و نیز پوشیدن كفش، پاها را در برابر خاک، سنگ، اشیای سخت، سردی و داغی زمین محافظت می كند.

با رشد و گسترش دانش و فناوری در صنایع و ایجاد نیازهای جدید و خاص، پوشاك گوناگونی مانند انواع كلاه ایمنی، كفش پنجه فولادی، عینک ایمنی و... تولید شد. پوشش هایی كه هر کدام ایمنی فیزیكی بدن را در شرایط دشوار و خطرناک به ویژه هنگام انجام فعالیت ها افزایش می دهد. به تازگی بشر با تكیه بر دانش و فناوری های نو توانسته است انواع تازهای از پوشاک تولید كند كه از بدن در برابر مواد شیمیایی مانند اسیدها، سموم، بخارهای سمی و غلیظ، پرتوها، آلودگی های عفونی، آتش، گلوله و... محافظت می كند.

انسان در گذشته پوشاک خود را از مواد طبیعی مانند پشم گوسفند و شتر، پوست و چرم، پنبه و... تهیه می كرد. با رشد جمعیت جهان، مصرف پوشاک به میزان چشمگیری افزایش یافت، به طوری كه روش های سنتی تولید پوشاک دیگر پاسخگوی نیازهای جامعه نبود.

به همین دلیل صنعت نساجی به شكل صنعتی و امروزی پدیدار شد، صنعتی كه با بهره گیری از فناوری های نو به تولید پوشاک پرداخت. اما موفقیت این صنعت در گرو تأمین الیاف مورد نیاز بود. از آنجا كه منابع طبیعی محدود بود، الیاف تولید شده پاسخگوی نیاز صنایع نساجی و جامعه نبود. گویی زمان آن رسیده بود كه شیمی دان ها طلای سیاه را به كار بگیرند و الیافی جدید تولید کرده و راهی شركت های نساجی كنند. با گذشت زمان تلاش شیمی دان ها نتیجه داد و در طول چند دهه، انواع گوناگونی از الیاف ساختگی بر پایۀ نفت، شناسایی و تولید شد؛ الیافی كه جایگزین الیاف طبیعی شد و امروزه بخش عمده پوشاک را تشكیل می دهد. آمارها نشان می دهند كه در سال 2014 میلادی نزدیک به صد میلیون تن انواع الیاف در جهان تولید و مصرف شده است.

روند تولید الیاف پشمی، نخی و پلی استری در جهان

الیاف ساختگی، الیافی هستند كه در طبیعت یافت نمی شود بلكه از واكنش بین مواد شیمیایی در شركت های پتروشیمی تولید می شوند. در واقع اغلب فراورده های پتروشیمیایی برای تولید انواع گوناگون الیاف مانند پلی استر، نایلون و... به كار می روند. از این الیاف افزون بر تهیه پارچه و پوشاک، به طور گسترده ای در تهیه انواع پوشش ها، ظروف نچسب، یكبار مصرف و پلاستیكی، فرش، پرده و... استفاده می شود.